حالا از جاهایی که دکترای علوم تربیتی شرق و غرب با هم باید فرار کنند، این است. که نمی‌دانند لقمه حرام در تربیت اثر دارد. «انَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمِی» حدیث داریم که مال حرام رشد نمی‌کند. می‌گوید: آقا ما دیدیم رشد کرد. ما دیدیم رشد کرد. روایت می‌گوید: «وَ إِنْ نَمَى لَمْ یُبَارَک‏» (وسائل‏الشیعة/ج17/ص82) رشد هم کند، برکت ندارد. شما نگاه نکن که چه خانه‌ای، چه قالی‌های ابریشمی، ببین! از پارسال تا الان چند نفر گرسنه روی این قالی‌ها سیر شده است؟ ممکن است یک خانه‌ای قالی نباشد و موکت باشد، نمد باشد، اما سالی صدها نفر در این اتاق گرسنه می‌آیند، سیر می‌روند. اما روی این قالی‌های ابریشمی یک گنجشک یک دانه نمی‌خورد. مهم این نیست که مهر شما چقدر است. بعضی‌ها را دیده‌اید؟ آدم بعضی خانه‌ها می‌رود، سجاده‌اش به اندازه‌ی یک بقچه‌ی حمام است. یک پارچه از مکه، یک پارچه از مدینه، گلدوزی، تسبیح‌های رنگارنگ، خوب روی این سجاده چند نفر نماز می‌خواند؟ خودنویس گران است، اما یک صفحه‌ی حق با این نوشته‌ای؟ گرانی‌اش مهم نیست. خودنویس گران، مهر بزرگ، خانه‌ی گران! مال حرام نمو نمی‌کند. اگر هم نمو کند، برکت نمی‌کند.

«طَلَبُ الْحَلَالِ فَرِیضَة» (بحارالانوار/ج100/ص9) یعنی دنبال کار رفتن واجب است. حدیث داریم: «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْتَرِفَ الْأَمِینَ» (وسائل‏الشیعة/ج17/ص23) خداوند کسی که حرفه‌ای داشته باشد و امین باشد، دوستش دارد. «اتَّجِرُوا» تجارت کنید. «بَارَکَ اللَّه‏ لکم» (الکافی/ج5/ص149) خداوند به شما برکت می‌دهد. «ازْرَعُوا» زراعت کنید. «وَ اغْرِسُوا» (الکافی/ج5/ص210) «غرس» درخت بکارید. «فَلَا وَ اللَّهِ مَا عَمِلَ النَّاسُ عَمَلًا» به خدا قسم انسان کاری را بهتر از این نمی‌کند، «أَحَلَّ وَ لَا أَطْیَبَ مِنْه‏» حلال‌ترین و طیب‌ترین درآمدها کشاورزی است. «الزَّارِعُونَ کُنُوزُ الْأَنَام‏» (الکافی/ج5/ص211) کشاورزها گنج هستند، کشاورزها گنج مردم هستند.

پیغمبر فرمود: «الْعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً أَفْضَلُهَا طَلَبُ الْحَلَالِ» (الکافی/ج5/ص78) عبادت هفتاد جزء دارد، بهترین جزء عبادت این است که انسان کار بکند. یک وقت امام صادق(ع) احوال یک نفر را پرسید، فرمود: فلانی احوالش چطور است؟ گفتند: الحمدلله خوب است، در خانه مشغول عبادت است. گفت: صبح تا شب در خانه عبادت می‌کند؟ بله! قرآن می‌خواند، نماز می‌خواند، گفت: خرجی‌اش را چه کسی می‌دهد؟ گفتند: خرجی‌اش را دوستانش می‌دهند. فرمود: عبادت دوستانش از عبادت خودش ارزشش بیش‌تر است. اینطور نیست که کسی برود در خانه و نماز بخواند و یک عده هم خرجش را بدهند. نخیر! «وَ اللَّهِ لَلَّذِی یَقُوتُهُ» امام صادق قسم خورده است. قسم امام صادق غیر از قسم‌های دیگر است. به خدا آن کسی که زندگی ایشان را تأمین می‌کند، «أَشَدُّ عِبَادَةً مِنْهُ» (الکافی/ج5/ص78) عبادتش از او بیشتر است.

امام صادق (ع) مشغول کاری بود. آمدند گفتند: آقاجان شما کار را بگذار ما انجام می‌دهیم. یا غلام‌ها انجام می‌دهند. فرمود: «لا دَعونی» (فقیه/ ج3/ ص163) رهایم کنید می‌خواهم خودم انجام بدهم. «فَإِنِّی أَشْتَهِی» من دوست دارم. «أَنْ یَرَانِیَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْمَلُ بِیَدِی وَ أَطْلُبُ الْحَلَال‏» (فقیه/ ج3/ ص163) دوست دارم که خداوند ببیند من دارم دنبال رزق حلال کار می‌کنم. قرآن می‌گوید: «حَلالاً طَیِّباً وَ اتَّقُوا اللَّه‏» (مائده/88)

اگر ما لقمه‌های بچه‌هایمان را حلال نکنیم، امور تربیتی، روانشناسی کودک، روانشناسی بزرگ، برنامه‌های تلویزیون، خطبه‌های نماز جمعه، هرکاری می‌کنیم فایده ندارد. چون در شکم این لقمه‌ی حرام است. مثل اینکه در هواپیما باید بنزین بریزیم، قیر بریزیم. اگر در یک هواپیما قیر بریزی، تمام خلبان‌های شرق و غرب هم بیایند، این هواپیما نمی‌پرد. چون قیر در شکمش ریختی. با لقمه‌ی حرام حتی عبادت، کسی اگر عبادت کند، لقمه‌اش حرام باشد، حدیث داریم عبادت با لقمه‌ی حرام مثل ساختمان روی شن است، روی ریگ است. یعنی پایین می‌افتد. روز عاشورا امام حسین... آخر بعضی‌ها می‌گویند: آقا اگر این آخوندها خودشان خوب بودند، حرف‌هایشان اثر می‌کرد. خیلی خوب، سؤال امام حسین خوب بود. یا بد بود؟ سه بار امام حسین روز عاشورا حرف زد. هیچی همینطور نگاه کردند. آخرش گفت: بابا، لقمه ی حرام در شکم شما است. بله، خوب بودن گوینده هم اثر دارد. لقمه‌ی حلال هم اثر دارد. رفیق هم اثر دارد. لجباز بودن و  نبودنش هم اثر دارد. اینها همه هرکدام یک سهمی دارند. در تربیت باید همه ی اینها را در نظر بگیریم.

 خیلی حرف‌هایم ماند. شاید یک بیستم آن را گفتم. ما دست به یک چیزی زدیم نفهمیدیم چیست؟ فکر کردیم تعلیم و ترییت می‌شود ده بیست جلسه تمام شود. ولی حالا ببینیم به کجا می‌رسیم.

خدایا تو را به حق محمد و آل محمد همه‌ی ما را از لقمه‌ی حرام و شبهه دار دور بفرما. اگر یک لقمه‌ی حرامی هم جایی خوردیم، خدایا توفیق ردّ مظالم بده.

من این را چند بار تا حالا گفتم. بگذارید یکبار دیگر هم بگویم. بچه بودم دهات کاشان می‌رفتم میوه می‌خوردم فرار می‌کردم. برای اینکه مسأله بلد نبودم. می‌گفتم: هنوز 15 سالم نشده است. خیلی خوردیم و فرار کردیم. وقتی طلبه شدیم دیدیم نوشته کسانی که مال مردم را خورده‌اند، باید صاحبش را راضی کنند گرچه در کودکی باشد. ای بابا! گرچه خواب باشد. ای بابا! بله، خواب باشی پایت را بزنی کوزه‌ی مرا بشکنی، نمی‌توانی بگویی: خواب بودم. باید پول کوزه را بدهی. مال مردم خواب و بیداری و مست و بیهوشی ندارد. پول برداشتیم روستا رفتیم، خیلی‌هایشان نگرفتند، بعضی‌هایشان هم پول... گفتم: آقا من بچه بودم از این میوه‌ها خوردم و فرار کردم، این پول را از من بگیر حلال کن. اکثراً مجانی حلال کردند. تک و توک هم پول گرفتند حلال کردند. اگر یک چیزی را کش رفتید، تا یادتان هست رد کنید. حالا لازم هم نیست خودت را معرفی کنی. اینجانب محسن قرائتی دزدی کردم! (خنده حضار) نه لازم نیست خودت را معرفی کنی. برو به حسابش بریز. بگذارید در یک پاکت و به او بدهید. این لقمه‌ی حرام مثل گربه‌ی مرده در استخر است که هرچه هم استخر را آب کنی، تا گربه را بیرون نیاندازی، این آب بدبو می‌شود.

خدایا ما را از همه‌ی حرام‌ها، خصوصاً حرف حرام، نگاه حرام، کلام حرام، لقمه‌ی حرام، رابطه‌ی حرام، فکر حرام، از همه‌ی حرام‌ها ما را دور بدار.